آسیای میانه؛ ایران و اسلام

جریانات اسلام گرا در آسیای میانه(مرکزی)

جنبش­های اسلامی بازیگران مهمی در عرصه­ی سیاسی محسوب می­شوند و در منطقه­ی  آسیای مرکزی -که بخشی از جهان اسلام به شمار می­روند- از اهمیت ویژه­ای برخوردارند. در این مقاله تلاش می­شود تا  به بررسی وضعیت جنبش­های اسلامی در منطقه­ی آسیای مرکزی بپردازیم و به این سؤالات پاسخ دهیم که این جریانات چه نقشی در تحولات این منطقه دارند و اشتراکات و افتراقات آنها  از نظر مبانی فکری و مشی مبارزاتی  چیست ؟ 

ایران حلقه اتصال آسیای میانه و هند

نظری به حرکت جدیدیۀ آسیای میانه

حرکت جدیدیّه در ابتدا همچون جریانی فرهنگی و معرفتی در اواخر سدۀ نوزدهم میلادی در میان روشنفکران آسیای میانه عرض هستی کرد و در آغاز سدۀ بیستم همچون جریان اجتماعی و سیاسی اصلاح‌‌خواهانه در تحول و دگرگونی‌های جامعه نقش معینی ایفا کرد. این مقاله با هدف بررسی چیستی این حرکت و معرفی رهبران و طرفداران و نیز مراکز آن به نگارش درآمده است. مسائلی نظیر تربیت جوانان از طریق اصلاح اصول تعلیم و بنیاد مدارسی ب...

آسیای میانه (شرق دریای خزر) - کلیات جغرافیایی

موقعیت جغرافیایی آسیای میانه در مطالعات جغرافیایی توجه به موقعیت جغرافیایی هر مکان که وضعیت آن را در ارتباط با مراکز و کانون های پراهمیت دیگر در ابعاد مختلف (سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی) می­ سنجد؛ در کنار موقع ریاضی و محل استقرار آن در سطح زمین از اهمیت ویژه برخوردار است. موقع و محل ریاضی هر مکان در سطح زمین پیوسته ثابت و پایدار است و در طول تاریخ تغییر نمی ­کند ولی مو...

سنت «چراغ روشن‌کنی» اسماعیلیان آسیای میانه

سنت «چراغ روشن‌کنی» یکی از باشکوه‌ترین آیین‌های مذهب جماعت اسماعیلی بدخشان تاجیکستان، افغانستان و شمال پاکستان است که در میان اهالی این مناطق با نام‌های «دعوت»، «دعوت پیر شاه ناصر» و «چراغ‌ روشن‌کنی» معروف است. دربارۀ تاریخ پیدایش این آیین و فلسفۀ آن اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی چون برتلس و ا. خماروف بر این باورند که «چراغ‌ روشن‌کنی» تاریخ خیلی قدیمی داشته و از آیین مهرپرستی و دین زردشتی برای اسم...

پاره های گمگشتة ایران هنر و تمدن در خراسان بزرگ و ماوراءالنهر آسیای میانه

بخش عظیمی از آسیای میانه از دیرباز جزئی از سرزمین وسیع ایران و خطة خراسان بزرگ به شمار میرفت. در این منطقة جغرافیایی  فرهنگی اقوام ایرانی و ترک با آیینها و باورهای گوناگون میزیستند که تمدن و هنری باشکوه را در دوران باستان و عصر اسلامی رقم زدهاند. با وجود مصائب بسیار که در گذر زمان به ساکنان این مرز و بوم تحمیل شد، فرهنگ آنها همچنان استوار مانده است. سلطة کمونیسم نیز گرچه فاجعهای گران بود اما نت...